Temat wzrostu wynagrodzeń i wysokości podwyżek był chyba jednym z najczęściej poruszanych w minionym roku. Media regularnie informowały nas nie tylko o poziomie inflacji, lecz również o danych GUS dotyczących wzrostu miesięcznego wynagrodzenia. Przez to wśród przedsiębiorców rosło zainteresowanie raportami płacowymi. Druga połowa roku to w większości organizacji czas planowania budżetów (w tym brane pod uwagę są podwyżki). Gdzie szukać rzetelnych informacji o planach podwyżkowych? Odpowiemy na to pytanie, korzystając z danych manaHR, która od lat publikuje Raporty Płacowe.
Podwyżki – analiza manaHR
Zestawienie dotyczące podwyżek manaHR wydaje regularnie przy okazji tworzenia Raportów Płacowych. Jest to 4 razy w roku: w styczniu, kwietniu, lipcu i październiku. Analiza jest przygotowywana na podstawie deklaracji Uczestników badania i obejmuje podwyżki systemowe realizowane i planowane. Dane są przedstawione w ujęciu ogólnym oraz z podziałem na: kapitał firmy, zatrudnienie, obrót, sektor, branżę, region i mikroregion z uwzględnieniem każdej ścieżki. Dzięki temu mamy wgląd w sytuację panującą w takiej grupie firm i pracowników, która najbardziej odpowiada naszemu profilowi. Kolejną część zestawienia stanowią informacje, jaki procent przedsiębiorstw przyznaje podwyżki systemowo oraz indywidualnie, a także miesiącu ich przyznawania.
Jak na przestrzeni lat kształtowała się wysokość wspomnianych podwyżek oraz jak to wygląda obecnie? Popatrzmy na wykres poniżej.
Wykres przedstawia deklarowaną wysokość podwyżek w ciągu 15 lat. Dla przedziału 2008–2021 mówimy tu o podwyżkach zrealizowanych. Dla roku 2022 – o tych już zrealizowanych, jak i planowanych na dalszą część roku. Natomiast dla roku 2023 o podwyżkach planowanych. Od razu możemy zauważyć, że podwyżki planowane na przyszły rok są rekordowe (8,3%). Ostatni raz tak wysoki poziom był odnotowany 15 lat wcześniej, w 2008 roku. Pamiętajmy jednak, że prezentowane dane pochodzą z październikowej edycji Analizy Podwyżek. Zatem wartości mogą jeszcze ulec zmianie.
Oprócz danych o podwyżkach manaHR bada również wzrost wynagrodzeń. Dzięki temu prezentują nie tylko podwyżki systemowe, ale też te o charakterze indywidualnym. Porównując dane z października 2022 do października 2021, zaobserwowali wzrost miesięcznej płacy całkowitej na poziomie 8,4%.
Gdy popatrzymy na powyższe dane, nasuwa się pytanie, skąd bierze się różnica w informacjach przekazywanych przez firmy wydające raporty płacowe a danymi z GUS. Przede wszystkim te dane nie są do siebie porównywalne, ponieważ są zbierane i prezentowane w innym celu.
Dane GUS a podwyżki
Zestawienia GUS mają pokazać aktualną sytuację w kraju i zawierają porównanie realnie wypłaconych wynagrodzeń w danym miesiącu do miesiąca poprzedniego oraz do tego samego miesiąca rok wcześniej. Dodatkowo prezentowane wynagrodzenie całkowite obejmuje płacę zasadniczą i wszystkie dodatki wypłacone w badanym miesiącu. W tym również nagrody roczne, jubileuszowe i nadgodziny. Może to w znacznym stopniu wpływać na wysokość wynagrodzenia w badanym miesiącu oraz wynikający z tego wzrost wynagrodzeń w porównaniu do innych miesięcy. Taką sytuację mogliśmy zaobserwować w lipcu 2022. GUS poinformował wtedy o wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw o 15,8% w stosunku do lipca 2021. W badanym miesiącu wypłacono m.in. nagrody związane z Dniem Leśnika i Dniem Energetyka oraz dodatkowe nagrody jednorazowe w górnictwie i leśnictwie. W efekcie stawki w branży górniczej zanotowały wzrost o przeszło 80% (porównując rok do roku), a w leśnictwie o ponad 60%.
Informacje prezentowane przez manaHR
Z kolei Raporty manaHR powstają, aby firmy mogły porównać się do rynku. Możliwość wyboru regionu lub branży pozwala sprawdzić, jakie plany podwyżkowe ma nasza najbliższa konkurencja. Jest to szczególnie istotne w czasie planowania budżetu podwyżkowego.
Przy obliczaniu wynagrodzenia miesięcznego manaHR uwzględnia średnią wartość dodatków płacowych (z ostatnich 12 miesięcy). Ponadto niektóre składniki wynagrodzenia nie są uwzględniane – mowa tu przede wszystkim o tych, które nie wynikają z wyceny danego stanowiska przez rynek lub są indywidualne i powiązane z daną osobą, a nie zajmowanym stanowiskiem. Będą to m.in. nadgodziny, premie jubileuszowe lub nagrody za polecenie pracownika. Takie działanie pozwala uniknąć zaburzenia ogólnego obrazu wynagrodzeń i wynika z głównego celu Raportu Płacowego. A jest nim prezentowanie rynkowego poziomu wynagrodzeń na określonych stanowiskach.
Próba badania ma znaczenie
Nie mniejsze znaczenie niż sposób obliczania wynagrodzenia ma to, jakie firmy dostarczają nam dane do badania. W przypadku GUS będą to przede wszystkim firmy małe (zatrudniające do 50 pracowników). Jeśli chodzi o sektor – ponad 50% działa w sektorze usług, a jedynie 10% w przemyśle. Dlatego dane GUS będą bardziej miarodajne dla małych firm, które stanowią większość na polskim rynku. Warto jednak pamiętać, że będą to informacje dotyczące wynagrodzenia tylko dla danego miesiąca.
Natomiast dane zasilające badanie manaHR pochodzą w przeważającej mierze ze średnich (powyżej 100 pracowników) i dużych przedsiębiorstw. Są to przedsiębiorstwa przede wszystkim produkcyjne, handlowe i usługowe. Dominują takie branże jak: motoryzacja i lotnictwo, logistyka, przemysł maszynowy, FMCG i produkcja budowlana. Takie informacje będą przydatne dla średnich i dużych firm działających we wspomnianych sektorach i branżach. Dodatkowo mogą też skorzystać wszystkie inne organizacje, dla których istotne znaczenie mają dane dotyczące średnich wynagrodzeń na określonych stanowiskach w ujęciu regionalnym i branżowym.
Pamiętajmy zatem, aby szukając informacji na temat planowanych wzrostów płac, brać pod uwagę wszystkie wymienione wyżej elementy. Kierujmy się przede wszystkim specyfiką naszej firmy i stojącymi przed nią wyzwaniami.
