Pracownicy w wieku 50+ mają niełatwe zadanie na rynku pracy. Nowe pokolenia: X oraz rozpoczynające ścieżkę zawodową Y o wiele lepiej radzą sobie w świecie nowoczesnych technologii, które w biznesie mają kluczowe znaczenie. Wciąż jednak seniorzy to ważna i licząca się grupa zawodowa. Jak wykorzystać ich potencjał?
Osobą w średnim wieku nie opłaca się pracować. W Polsce obowiązuje jeden z najniższych ustawowych wieków emerytalnych, a możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę ułatwia system rent i wcześniejszych emerytur. Dlatego też odsetek osób w wieku 50+, które są aktywne zawodowo jest jednym z najniższych w Europie. Jak donosi serwis Praca Gazety Prawnej co drugi Polak z tej grupy wiekowej nie pracuje. Jeszcze gorzej sytuacja przedstawia się wśród kobiet – zaledwie 32 proc. z nich jest obecna na rynku pracy. Dla porównania dane ze Szwecji wynoszą odpowiednio: 84 proc. dla mężczyzn i 80 proc. dla kobiet.
Zmarnowane szanse – fiasko rządowych programów
Powodem niskiej aktywności zawodowej nie są wyłącznie emerytury, których poziom w Polsce powinny raczej zmuszać do pozostania w pracy, lecz wykluczenie z rynku pracy z powodów zdrowotnych i niedopasowanych kwalifikacji. Dynamicznie zmieniająca się gospodarka, coraz bardziej postępująca informatyzacja pewnych sektorów prowadzenia działalności gospodarczej sprawiają, że młodzi ludzie coraz częściej wypierają starszych kolegów ze stanowisk. Przeciw temu miały działać ministerialne programy wspierane unijnymi dotacjami, takie jak Program Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020. Tylko ne cele tego projektu służącego aktywizacji zawodowej seniorów przeznaczono aż 40 mln zł.
Tymczasem, jak podaje Gazeta Prawna, rządowe programy nie poprawiają sytuacji osób starszych. Najbardziej korzystają z nich sami beneficjenci dotacji, czyli firmy, organizujące szkolenia i kursy. W ten sposób zamiast zdobywać fachową wiedzę seniorzy chodzą na spotkania z wizażystką. Bezrobocie w grupie wiekowej 50+ stale rośnie, co znacząco obciąża budżet państwa. Osoby gotowe do pracy nie generują zysków, rząd musi wypłacać im zasiłki, a pieniądze na wsparcie są marnowane.
Rozwój ważny w każdym wieku
Zaangażowania w aktywizację zawodową nie widać także ze strony samych zainteresowanych. Według raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Bilans Kapitału Ludzkiego” osoby w wieku 50-64 lat są najliczniejszą grupą, która się nie dokształca. Nie uczą się ani zatrudnieni – 78 proc., ani bezrobotni – aż 88 proc. z nich w ogóle nie podejmuje działań związanych z edukacją. Osoby w grupie wiekowej 50-59/64 nie zamierzają zmienić tej sytuacji – tylko 9 proc. z badanych zadeklarowało chęć podnoszenia kompetencji. Ten niepokojący trend dotyczy nie tylko osób starszych, ale wszystkich pracowników: zaledwie 20 proc. osób w wieku aktywności zawodowej (od 18 do 64 lat) poprawia swoje kompetencje, uczestnicząc w dodatkowych zajęciach. Rozwój pracowników jest bardzo ważny, szczególnie w grupie seniorów, a tymczasem pracodawcy w większym stopniu oferują możliwość doszkalania młodym ludziom. Starsi pracownicy mieli o 32 proc. mniej okazji do wziecia udziału w szkoleniach, warsztatach czy kursach.
Starszy nie znaczy gorszy
Managerowie często nie zdają sobie sprawy z potencjału seniorów. Ta grupa zawodowa ma bardzo wiele zalet. Przede wszystkim to bardzo doświadczeni pracownicy, o często fachowej i specjalistycznej wiedzy. Mają już za sobą planowanie rodziny i wychowywanie dzieci, więc lepiej mogą skupić się na obowiązkach. Takie osoby potrzebują stabilności zatrudnienia, więc są bardziej lojalni i rzadziej zmieniają stanowiska. Warto więc zadbać o ich rozwój, by nie stracić wartościowych pracowników.
