Psycholodzy tłumaczą zjawisko stresu jako reakcję atawistyczną, która jest przygotowaniem organizmu na zagrożenie. Choć człowiek zaczyna wtedy szybciej myśleć i jest bardziej pobudzony, to stres nie jest czymś pożądanym. Tym bardziej, jeśli występuje w dużym natężeniu. Tymczasem w Polsce ponad połowa pracowników jest narażona na stres.
Podczas rekrutacji pracowników często pada pytanie na temat tego, jak kandydat reaguje w sytuacjach stresowych. Każdy ma swoje sposoby na zwalczenie stresu, ale objawy są zazwyczaj dosyć podobne. Organizm przygotowując się na zagrożenie aktywuje wszystkie układy wewnętrzne, na skutek zwiększonego wydzielania adrenaliny, noradrenaliny, tyroksyny, kortyzolu przyspiesza się akcja serca. Zestresowana osoba jest bardziej wydolna fizycznie i odporna na ból. Większe ciśnienie krwi pompuje do mózgu więcej tlenu, przez co człowiek jest bardziej pobudzony i skoncentrowany, ale – tylko na jednym celu. Przez co przestaje myśleć perspektywicznie. Negatywnym skutkiem takiego zachowania jest uczucie niepokoju, złość, strach, a niekiedy nawet agresja.
Polacy i stres w pracy
Z badań Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wynika, iż 53% Polaków jest w pracy narażonych na stres. To jeden z najwyższych wyników. Wśród państw, w których przeprowadzono ankiety bardziej zestresowani są tylko Grecy oraz Turcy – odpowiednio 58% i 67,5%. Bardziej komfortowo w pracy mogą czuć się pracownicy z Czech oraz Niemiec, gdzie stres odczuwa ok. 42-43% pracowników. Na chłodno do swojej pracy podchodzą Skandynawowie. W Norwegii odsetek zestresowanych osób wynosi 18,2%, w Szwecji jeszcze mniej – 14,7%. Stres w pracy może być powodowanym sytuacjami losowymi, na które nie ma się wpływu, ale częściej bierze się ze złej organizacji pracy, z natłoku obowiązków i zostawiania wszystkiego na później, ale również z napiętej atmosfery w firmie i złej relacji z przełożonymi czy też ze współpracownikami.
Ciemne i jasne strony
Stres może działać pobudzającą do działania, natomiast po wyeliminowaniu zagrożenia przychodzi poczucie ulgi i satysfakcji. Osoba jest zadowolona ze siebie, zdobywa nowe doświadczenie i umiejętności, uczy się szybkiego reagowania i podejmowania decyzji. Tak się dzieje tylko po osiągnięciu sukcesu, a przecież nie wszystkie problematyczne sytuacje da się rozwiązać. Wtedy pojawia się poczucie porażki, spadku motywacji, zniechęcenie lub przeciwnie gniew i chęć zemsty. Długotrwałe działanie stresu powoduje przeciążenie organizmu i zmęczenie, depresję lub wypalenie zawodowe. Nerwowe sytuacje psują kulturę organizacyjną, zmniejszają komfort pracy i źle wpływają na komunikację. Choć mogą jednoczyć pracowników na wspólnym celu, to częściej niszczą zdrowe relacje w zespole. Zestresowanymi pracownikami trudno się zarządza, a stres bywa bardzo zaraźliwy.
